آیا من افکار مزاحم وسواسی دارم؟ چگونه می توانم آنها را متوقف کنم؟

دراین زمینه از متخصصین روانشناس و روانپزشک در پلتفرم هوشمند هوکات به طریق مشاوره روانشناسی آنلاین از سراسر جهان بهره مند شوید.

به روز شده در 26 ژانویه 2023، توسط تیم تحریریه هوکات
توانایی ذهن انسان در کنار هم قرار دادن فرآیندهای فکری پیچیده به طور کلی به عنوان یک عامل اصلی در نظر گرفته می شود که ما را از سایر گونه ها متمایز می کند. در طول یک روز، تخمین زده می شود که انسان ها بیش از 6000 فکر دارند. اینها می توانند از افکار پیش پا افتاده، مانند این که بدانیم برای مهمانی شام چه بپوشیم یا چه بخوریم، تا انجام کارهای پیچیده تر، مانند رسیدگی به مشکلات افسردگی یا اداره یک خانه، متغیر باشند.
برای افرادی که اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) را تجربه می کنند، برخی از افکار ممکن است مزاحم شوند و بر بهزیستی آنها تأثیر بگذارند. در حالی که بسیاری از مردم می توانند افکار ناراحت کننده یا استرس زا را مدیریت کنند، کسانی که با وسواس فکری-اجباری دست و پنجه نرم می کنند در کنترل افکار تاریک، پیچیده و مزاحم مشکل دارند که می تواند منجر به وسواس و اجبار شود. در مقاله گذشته، ما به بررسی چیستی OCD پرداختیم. در اینجا قصد داریم نقشی که افکار مزاحم می توانند در این اختلال ایفا کنند، انواع افکار و نقش درمان در مدیریت را بیان کنیم.

انواع افکار مزاحم مرتبط با وسواس

اگرچه افکار مزاحم می توانند در مورد هر چیزی بر اساس تجربیات یا ترس های یک فرد باشند، معمولاً ممکن است به شش دسته تقسیم شوند:
روابط
این می تواند طبیعی باشد که هر از گاهی نگران روابط باشید. با این حال، افکار مزاحم OCD در مورد روابط (مثلاً وسواس در مورد تمایلات جنسی، یا مناسب بودن و وفاداری شریک زندگی خود)، می توانند بر ذهن فرد مسلط شوند. این افکار می توانند فشار قابل توجهی بر روابط وارد کنند و شخصی که آنها را تجربه می کند ممکن است در تلاش برای مدیریت و کاهش ترس های خود غرق شود. نمونه هایی از افکار مزاحم در این دسته می تواند شامل موارد زیر باشد:
تجزیه و تحلیل بیش از حد تمام جنبه های یک رابطه
نیاز به تایید یا اطمینان دائمی از طرف شریک
نگرانی دائمی در مورد وفاداری شریک زندگی
زیر سوال بردن گرایش جنسی خود تا حد زیادی یا جهت گیری دیگران
ترس از خیانت ناخواسته به شریک زندگی یا خیانت او
وسواس های متمرکز بر بدن (OCD حسی حرکتی)
یک فرد مبتلا به OCD می‌تواند از برخی احساسات بدنی خود بیش‌آگاهی داشته باشد و ممکن است در مورد طبیعی یا غیرعادی بودن این احساسات وسواس داشته باشد. برخی از وسواس های بدنی معمولی عبارتند از:
نفس كشيدن
پلک زدن
بلع / ترشح بزاق
هضم
آگاهی وسواسی از قسمت های خاصی از بدن
افکار مزاحم جنسی
این وسواس‌ها می‌تواند شامل ایجاد ناخواسته آسیب جنسی نامناسب به عزیزان یا دیگران یا تجربه آسیب جنسی خود باشد. فرد ممکن است خواسته ها و تمایلات جنسی آنها را زیر سوال ببرد، شاید آنها را اشتباه یا انحرافی تصور کند. افراد دارای این افکار ممکن است ترجیح دهند از مکان های عمومی اجتناب کنند یا به افراد جوان تر، تعدادی از افراد جنس مخالف یا خانواده ابراز محبت کنند.
نمونه هایی از افکار مزاحم جنسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ترس از جذب جنسی به کودکان، خانواده یا دیگر انواع روابط نامناسب اجتماعی
افکار مربوط به لمس نامناسب افراد
ترس و تردید در مورد جذب شدن به فردی از همان جنس (یا جنس مخالف، اگر فردی همجنس گرا معرفی شود)
افکار جنسی مزاحم در مورد شخصیت های مقتدر، خدا یا خدایان مذاهب مختلف
“تفکر جادویی” افکار مزاحم OCD
بسیاری از مردم ممکن است به چند خرافات، مانند داشتن یک رنگ یا لباس مورد علاقه، پایبند باشند. با این حال، فردی که دارای تفکر جادویی وسواسی-اجباری است ممکن است این اجبار را داشته باشد که خرافات و افکار او می توانند رویدادها یا زندگی دیگران را کنترل کنند. آنها ممکن است احساس کنند که باید مراسم یا فرآیندهایی را انجام دهند، که گاهی اوقات آنها پیچیده و وقت گیر هستند، تا افکار مزاحم خود را از بین ببرند. نمونه هایی از تفکر جادویی یا افکار مزاحم مرتبط با خرافات عبارتند از:
افکار فرد می تواند فاجعه ایجاد کند؛
اعداد یا رنگ‌های خاصی خوش شانس یا بد هستند؛
افکار در مورد آسیب رساندن به کسی می تواند باعث آسیب واقعی فرد شود؛
تصور یک فاجعه یا حادثه احتمال وقوع آن را بیشتر می کند.
اندیشه های نفوذی مذهبی
داشتن باورهای مذهبی یا معنوی اغلب برای بهزیستی فرد مفید است. با این حال، هنگامی که افکار مذهبی به یک تثبیت تبدیل می شوند، این وسواس ها ممکن است فشار قابل توجهی بر باورهای فرد وارد کند. این افکار مزاحم ممکن است باعث شود کسی از دین خود دور شود یا در ترس دائمی از خشم خدا زندگی کند. نمونه هایی از افکار مذهبی مزاحم می تواند شامل موارد زیر باشد:
ترس از اینکه گناهان یا اعمال آنها هرگز مورد بخشش خداوند نخواهد بود؛
تکرار وسواس گونه دعاها به صورت “به اندازه کافی خوب” برای قبولی؛
مدام احساس گناه و بی لیاقتی می کند؛
افکار کفر آمیز تکراری؛
ترس دائمی از نقض ناخواسته قوانین و مقررات مذهبی؛
افکار مزاحم «نجس» در هنگام نماز یا در حین مراسم مذهبی.

وسواس های خشونت آمیز
این نوع از افکار مزاحم اغلب برای کسانی که با آنها دست و پنجه نرم می کنند آزاردهنده است. فردی که روی این افکار متمرکز می شود ممکن است احساس کند که فرد وحشتناکی است. مانند افکار مزاحم جنسی، وسواس های خشونت آمیز هم ممکن است باعث شود فردی که آنها را تجربه می کند از نظر اجتماعی کناره گیری کند و از مکان های عمومی دوری کند. وسواس های خشونت آمیز رایج می تواند شامل موارد زیر باشد:
فکر کشتن یا آسیب رساندن به افراد بیگناه؛
فکر مسموم کردن غذای عزیزان؛
فکر کردن به پریدن از جلوی وسایل نقلیه مانند قطار یا اتومبیل؛
باور اینکه فرد به طور غیرقابل کنترلی بر اساس انگیزه های خشونت آمیز عمل می کند؛
فکر کردن به استفاده از اشیا برای آسیب رساندن به دیگران (و متعاقباً اجتناب از این اشیاء).


آیا مشاوره با متخصص بالینی می تواند به شما کمک کند؟ با صحبت کردن با یک متخصص در هوکات قدم بزرگی در سلامت روان خود بردارید.


چرا افکار مزاحم اینقدر پایدار هستند؟

افراد مبتلا به وسواس و افکار مزاحم می توانند با این اختلال بدون اذعان یا آگاهی از آن زندگی کنند. آنها ممکن است غافل باشند که این یک مشکل نوروبیولوژیکی است؛ به عبارت دیگر، تقصیر آنها نیست. این بدان معناست که مغز کسانی که با OCD دست و پنجه نرم می کنند، متفاوت از مغزهای «معمولی» عمل می کند. از نظر علمی به مغزهای OCD پیشنهاد شده است که یک “شبکه ترس” ایجاد کند، که به فرد هشدار می دهد که چیزی به طور بالقوه اشتباه است و باید فورا مورد توجه قرار گیرد. وسواس‌ها و اجبارها معمولاً می‌توانند حول موضوعاتی بچرخند که یک شخص عمیقاً به آنها اهمیت می‌دهد، زیرا این همان چیزی است که ما در زندگی‌مان بیشترین احترام را برای آن قائل هستیم. به عنوان مثال، یک مادر مهربان ممکن است به کشته شدن فرزندانش در تصادف رانندگی دچار وسواس شود. این می تواند منجر به اجتناب او از وسایل نقلیه و رانندگی به عنوان یک اجبار شود که ممکن است مبتنی بر واقعیت باشد یا نباشد. کسانی که سعی می کنند افکار مزاحم را به تنهایی کنترل یا سرکوب کنند، ممکن است احساس کنند که در انجام این کار “شکست می خورند”. تمرکز بر نداشتن افکار مزاحم می تواند باعث تکرار بیشتر آنها شود.

تشخیص صحیح وسواس اجباری

در حال حاضر هیچ آزمایش آزمایشگاهی شناخته شده ای برای شناسایی وسواس وجود ندارد. این اختلال زمانی قابل تشخیص است که یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده با مراجعه کننده مصاحبه کند و از ابزار ارزیابی برای تعیین شدت علائم استفاده کند. این به طور کلی به عنوان یک تشخیص بالینی شناخته می شود. علاوه بر این، یک متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا تعیین کنید که آیا سایر مشکلات سلامت روان با تشخیص وسواس به صورت بالقوه همراه است یا خیر. برخی از اختلالات روانپزشکی که معمولاً همزمان رخ می دهند می توانند شامل موارد زیر باشند:
اختلالات خلقی و اضطرابی
اختلالات اشتها
اختلالات کنترل تکانه
اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
تصورات و افکار خودکشی

اگر شما یا یکی از عزیزانتان افکار خودکشی را تجربه می کنید، فوراً برای کمک اقدام کنید. می‌توانید با شماره 123 به خط ملی اورژانس اجتماعی دسترسی پیدا کنید و 24 ساعت شبانه روز و 7 روز هفته در دسترس است.

پنج باور غلط رایج درباره وسواس

تصورات غلط زیادی در مورد اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) وجود دارد. به عنوان مثال، برخی از افراد ممکن است این اصطلاح را به طور معمول به زبان بیاورند تا دوستان و خانواده‌ای را توصیف کنند که رفتارهای سازمان‌یافته‌ای مانند چیدن کتاب ها یا چیزها براساس حروف الفبا انجام می‌دهند یا کسانی که می‌توانند در مورد چیزهای مختلف در خانه یا زندگی خود حساس باشند. با این حال، وسواس یک اختلال واقعی است که می تواند بسیار ناراحت کننده باشد و باعث اختلالات جدی روزانه برای کسانی شود که به آن مبتلا هستند. در زیر به چند مورد از این باورهای غلط می پردازیم:

همه افرادی که به شدت تمیز هستند مبتلا به OCD هستند.
در حالی که برخی از افراد مبتلا به OCD ممکن است در تمیز نگه داشتن فضاهای خود وسواس و یا اجبار داشته باشند، اما همه کسانی که می خواهند خانه خود را بسیار مرتب و تمیز نگه دارند، مبتلا به وسواس نیستند. برخی از افراد فقط دوست دارند خانه شان به عنوان یک اولویت تمیز و مرتب باشد. برای افراد مبتلا به وسواس اجباری، ممکن است وسواس ها و اجبارهای ناراحت کننده ای وجود داشته باشد که تمیز نگه داشتن خانه را تقریباً یک ضرورت می کند. از طرف دیگر، همه مبتلایان به OCD وسواس و/یا اجبار در مورد آراستگی ندارند. هر کس متفاوت است.
افراد مبتلا به وسواس فکری عملی فقط نیاز به آرامش دارند.
این تصور غلط از جدی بودن وسواس به عنوان اختلالی که می تواند باعث ناراحتی قابل توجهی شود، می کاهد. بسیاری از ما احتمالاً می‌توانیم از یافتن راه‌هایی برای آرامش بیشتر سود ببریم، اما برای افرادی که مبتلا به وسواس هستند، اینطور نیست که به راحتی بتوانند وسواس‌ها یا اجبارها را متوقف کنند و به جای آن رفتار دیگری را «انتخاب کنند» و آرامش داشته باشند. افراد مبتلا به OCD می توانند احساس اضطراب و وحشت داشته باشند که اگر مناسک یا عادات خود را انجام ندهند، چه اتفاقی خواهد افتاد. بسیاری از مبتلایان به وسواس ممکن است گاهی آرزو کنند که فقط بتوانند تصمیم بگیرند هر بار اجبار وقت گیر خود را انجام ندهند، اما اضطراب ناشی از حتی فکر انجام ندادن این مراسم می تواند وحشتناک باشد. آرامش دادن آنقدرها هم که برای کسانی که از بیرون به داخل نگاه می کنند آسان نیست.

وسواس فقط برای کسانی اتفاق می افتد که دوران کودکی آسیب زا داشته اند.
در واقع، علل دقیق وسواس ناشناخته است. حداکثر، کارشناسان چندین عامل خطر را شناسایی کرده اند که ممکن است شانس ابتلا به وسواس فکری عملی را افزایش دهد. اینها می تواند شامل ژنتیک باشد، چراکه برخی از مطالعات نشان می دهد که داشتن یک خویشاوند درجه اول مبتلا به وسواس ممکن است احتمال ابتلا به OCD را افزایش دهد؛ ساختار و عملکرد مغز اگرچه این ارتباط نامشخص است؛ و محیط رشد، همانطور که برخی از مطالعات ارتباط بین OCD و ترومای دوران کودکی را پیدا کرده اند، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
فقط زنان وسواس فکری-اجباری دارند.
در حالی که برخی از مطالعات نشان می دهد که زنان ممکن است بیشتر از مردان به وسواس مبتلا شوند، افراد از هر جنسیتی می توانند OCD داشته باشند. وسواس فکری عملی می تواند بر افراد از هر جنسیت، نژاد، قومیت و پیشینه تأثیر بگذارد.

واقعاً آنقدرها هم بد نیست.
در نهایت، تصور نادرستی در مورد اینکه چگونه وسواس واقعاً می تواند مخرب باشد وجود دارد، به خصوص در مورد بسیاری از مردم که به اشتباه OCD را صرفاً مشغولیت به نظافت یا نظم می دانند. حقیقت این است که وسواس فکری عملی می تواند مشکلات قابل توجهی را برای افراد در طول زندگی و به صورت روزانه ایجاد کند. بخش کلیدی تشخیص OCD این است که به طور منفی در زندگی شما تداخل می کند و وسواس ها و/یا اجبارها بسیار وقت گیر هستند که می تواند بسیار ناراحت کننده و مخرب باشد.

درمان اختلال وسواس فکری اجباری

گزینه های درمانی مختلفی برای وسواس وجود دارد. OCD معمولاً با روان درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از این دو درمان می شود. تعیین موثرترین رویکرد برای شما ممکن است به موقعیت منحصر به فرد، ترجیحات و سایر نگرانی های شما بستگی داشته باشد. از نظر دارو برای وسواس فکری اجباری، داروهایی مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) اغلب برای کمک به کاهش علائم OCD استفاده می‌شوند. مهم است که در مورد درمان همه گزینه ها را در نظر بگیرید و مطمئن شوید که فواید و خطرات هر دارویی شناخته شده است. با پزشک خود صحبت کنید تا مشخص کند چه چیزی ممکن است برای شما بهترین باشد. وقتی صحبت از روان درمانی می شود، انواع مختلفی از درمان وجود دارد که می توان برای وسواس استفاده کرد. اینها می تواند شامل درمان شناختی رفتاری (CBT) و رویکردهای مرتبط مانند مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) باشد.


آیا مشاوره با متخصص بالینی می تواند به شما کمک کند؟ با صحبت کردن با یک متخصص در هوکات قدم بزرگی در سلامت روان خود بردارید.


برای افراد مبتلا به وسواس، وسواس ها یا اجبارهای آنها اغلب می تواند به صورت روزانه بسیار وقت گیر باشد و در صورت بروز آنها باعث ناراحتی قابل توجهی شود. در این موارد، برخی از ویژگی های درمان آنلاین ممکن است بسیار مفید باشد. با درمان آنلاین از طریق پلتفرم هوشمند هوکات، می‌توانید از هر کجا که به اینترنت متصل هستید، با یک درمانگر ملاقات کنید، که ممکن است باعث صرفه‌جویی در زمان شما در رفت و آمد شود و راحت‌تر در برنامه‌های درمانی قرار بگیرید و با یک پیام‌، می‌توانید دقیقاً در همان لحظاتی که وسواس‌ها یا اجبارها به وجود می‌آیند، وقتی را با درمانگر خود هماهنگ کنید و درمانگر شما در اسرع وقت پاسخ خواهد داد. نشان داده شده است که مشاوره آنلاین در مواجهه با علائم اختلال وسواس فکری- جبری موثر است. به عنوان مثال، یک مطالعه تحقیقاتی نتایج درمان یک درمان از راه دور تصویری آنلاین برای OCD با استفاده از مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) را بررسی کرد. این نشان داد که درمان آنلاین «به پیشرفت‌های بالینی و آماری قابل‌توجهی در علائم وسواس اجباری منجر شد».

شما مجبور نیستید به تنهایی با مشکلات خود روبرو شوید.

مشاوران مجرب ما در هوکات می توانند به شما کمک کنند.

به بالای صفحه بردن